काठमाडौँ । कतारमा कोरोना संक्रमित हुनेको सूचीमा नेपाली कामदार पनि थपिँदै छन् । लामो समय अस्पतालमा बिताइसकेकाहरू चाँडै रोगमुक्त भएर क्याम्प फर्कने दिनको पर्खाइमा छन् भने सामान्य लक्षण मात्र देखिएकाहरू क्वारेन्टाइनमै तातोपानी पिएर बसेका छन् ।

कतैकतै पोजिटिभ र नेगेटिभ रिपोर्ट आएका दुवै थरीलाई एउटै टेन्टमुनि राखिँदा जोखिम उत्तिकै छ । कसैले क्वारेन्टाइनमै बस्दा पनि तलब पाएका छन् । तलब नपाएकाहरू भने चिन्तामा छन् ।

स्याङ्जाका कोरोना संक्रमित ३० वर्षे युवक क्वारेन्टाइनमा बसेको मंगलबार ५८ दिन पुग्यो । उनलाई भने यो अवधि वर्षौंजस्तो लागिरहेछ । ‘सरकारी जागिर भए पेन्सन आउने बेला भइसक्यो’, उनले कान्तिपुरसँग भिडियो संवादमा भने, ‘यहाँभित्र समय बिताउन साँच्चिकै गाह्रो हुँदो रहेछ । उकुसमुकुस छ । कहिले यहाँबाट निस्कन पाइएला ?’

स्टोरकिपरका रूपमा खटिने उनले धेरै व्यक्तिसँग सम्पर्क गर्न पर्दैनथ्यो । मार्च पहिलो साता हल्का ज्वरो आयो । निजी क्लिनिकमा परीक्षण गर्दा खासै समस्या देखिएन । तैपनि उनी ढुक्क भएनन् । सरकारी अस्पताल हमादमा गए । कोरोना परीक्षण त्यहाँ मात्रै हुन्थ्यो । ‘लाइन बसेको १८ घण्टापछि पालो आयो’, उनले भने, ‘मलाई त्यहीँ लाइनमा बस्दा संक्रमित भएजस्तो लाग्छ । निकै भिड थियो । सामाजिक दुरी थिएन । सबैले एउटै बाथरुम प्रयोग गर्नुपर्थ्यो ।’

उनको १० पटक परीक्षण भइसकेको छ । रिपोर्ट कहिले पोजिटिभ आउँछ, कहिले नेगेटिभ । पछिल्ला दुई रिपोर्ट लगातार नेगेटिभ देखिएपछि भने उनी क्वारेन्टाइनबाट निस्कने दिनको पखाईमा छन् । ‘पहिलो दिन खासै केही लागेको थिएन । दोस्रो दिनचाहिँ यसैले लैजान्छ भन्ने डर आयो । तीन हप्ता पार गरेपछि बाँचियो भन्ने भयो’, उनले भने, ‘म ढोकैमा आएर बसिरहेको छु । केही दिनभित्रै मेरो नाम निस्कन पाउनेको सूचीमा पर्छ होला । भित्र रहेका साथीहरूबाट टाढै बस्छु । खाना पनि अन्तिममा गएर मात्रै खान्छु ।’

पाल्पाका ३० वर्षीय युवकको ३५ दिनमा चारपटक रिपोर्ट पोजिटिभ देखाइसक्यो । तर उनमा कोरोनाको कुनै लक्षण देखिएको छैन । अप्रिल ३ देखि क्वारेन्टाइनमा रहेका उनले आफू संक्रमित भएको सूचना परिवारलाई दिएका छैनन् । ‘परिवारलाई भन्यो भने बेकारमा तनाबमा आउँछन् । उल्टो मलाई प्रेसर बढ्छ’, उनले भने, ‘उसो त प्रेसर र सुगरको रोगी छु ।’

उनी डाइभर हुन् । सडक बनाउने कामदारलाई ल्याउने–लैजाने गर्छन् । संक्रमण देखिएपछि कम्पनीले उनीसहित ३० जनालाई क्याम्पबाट सीधै क्वारेन्टाइनमा लगेको थियो । तीमध्ये ३ जना मात्रै नेपाली थिए । १६ जना निको भएर क्याम्पमै फर्किसके ।

कोरोना पोजिटिभ देखिए पनि अवस्था सामान्य भएकाले उनलाई अस्पताल लगिएन । ‘औषधि त्यस्तो केही दिइएको छैन । सुगर–प्रेसरको मात्रै खाइरहेको छु । मैले किन औषधि नदिएको भन्दा केही समस्या छैन, तातो पानी खा, त्यसले ठीक गर्छ भन्छन्’, उनले भने ।

क्वारेन्टाइनमा उनी चार जना अट्ने कोठामा छन् । ‘कुनै कोठामा नेपालीलाई साथै राखिएको छ । कुनैमा सबै मिक्स छ । मेरोमा पाकिस्तानी, इजिप्सियन र भारतीय बस्छन्’, उनले भने, ‘उनीहरू मभन्दा पछि आएका हुन् ।’

सिकिस्तलाई मात्र अस्पताल

संक्रमितको अवस्था हेरेर उनीहरूलाई वक्रा, सनैया र मिसाइदका अस्पताल हुँदै पुनः अन्तिम क्वारेन्टाइनमा लैजाने गरिएको छ । यी अस्पतालमा रहेका १० संक्रमितमध्ये ४ जना नेपाली भेटिएका छन् ।

तनहुँका करिमबक्स मिया हमाद एयरपोर्टमा लगेज डेलिभरीमा काम गर्थे । विभिन्न देशबाट ल्याइएका आफ्ना नागरिकलाई कतारले विमानस्थलबाट सीधै फाइभस्टार होटलमा रहेको क्वारेन्टाइन लैजान्थ्यो । उनले तिनको लगेज तोकिएको स्थानमा लगिदिनुपर्थ्यो । त्यही क्रममा सामान्य खोकी लागेपछि उनले पनि निजी क्लिनिकमा ‘होल–बडी’ जँचाए ।

रिपोर्ट सामान्य देखियो । ‘मेरो शंका निवारण भएन, एम्बुलेन्सलाई फोन गरेँ,’ उनले भने, ‘अप्रिल ९ मा आएको सरकारी रिपोर्टअनुसार त भित्रभित्रै मलाई कोरोनाले खाइसकेछ । फोक्सोको एक भाग पूरै ड्यामेज गरिसकेछ । डाक्टर एक–दुई दिन मात्रै ढिलो भए फोक्सोलाई रिकभर गर्न नसकिने बताउँदै थिए ।’

उनलाई सनैयास्थित श्रमिक अस्पताल लगियो । डाक्टरले पहिले फोक्सो थप बिग्रनबाट जोगाए । त्यसपछि ज्वरो–खोकी नियन्त्रण गर्दै रोगप्रतिरोधक क्षमता बढाइदिनतिर लागे ।

‘औषधि चलाउँदा मलाई ५–५ मिनेटमा पखला लाग्न थाल्यो । कलर चेन्ज भयो । प्रत्येक चार घण्टामा डाक्टर आउँथे । नर्सलाई १० मिनेट पनि छोड्न लगाइएन’, उनले भने, ‘जीवनमा अझै दुःख लेखेको रहेछ । नयाँ जीवन पाएँ ।’

त्यहाँबाट उनलाई २० तारिखसम्म मिसाइदस्थित अस्पताल सारियो । मिसाइदमा सामान्य भएपछि ओमसलालस्थित क्वारेन्टाइनमा लगेर राखिएको छ । ‘यो अन्तिम स्टेसन हो । यहाँबाट रिकभर भएपछि कोठा फिर्न पाइन्छ’, उनले भने ।

पोजिटिभ–नेगेटिभ एकै ठाउँमा

डाइभरकै रूपमा काम गर्दै आएका सिन्धुपाल्चोकका भण्डारी थरका एक युवकको क्याम्पमा कोरोना संक्रमित भेटिएपछि स्थानीय प्रशासनले वरपरका अरू क्याम्पका कामदारलाई पनि एकै ठाउँ ल्याएर क्वारेन्टाइनमा राखेको छ । ठाउँ नपुगेपछि टेन्ट हालेर राखिएको छ ।

‘हामीलाई एउटै टेन्टभित्र १८ सय जना राखिएको छ । खाजा–खाना खान निस्कँदा ठेलमठेल हुन्छ । पोजिटिभ देखिएका र नदेखिएका सबै एउटै टेन्टभित्र छन्,’ उनले भने, ‘पलपल डराएर बस्नुपरेको छ ।’

यति बेला स्वास्थ्य परीक्षणका लागि मात्रै कतारमा ६ हजार ५ सयभन्दा बढी कामदारलाई क्वारेन्टाइनमा राखिएको छ । त्यसअघि पनि ठूलो संख्यामा राखिएको थियो । ‘पहिला–पहिला थोरै हुँदा बिरामीको रिपोर्ट नेगेटिभ आउनेबित्तिकै अर्को भवनमा सारिन्थ्यो । अहिले त्यसरी व्यवस्थापन गर्न सकिएको छैन’, स्याङ्जाका युवाले भने, ‘नेगेटिभ भइसकेपछि अहिले आफैं होसियार भएर बस्ने हो ।’

पछिल्लो समय कतारमा दैनिक हजारभन्दा बढी कोरोना संक्रमित थपिँदै छन् । सोमबारसम्म संख्या २३ हजार ६ सय २३ पुगिसक्यो । तिनमा कम्तीमा पनि १० प्रतिशत नेपाली रहेको स्याङ्जाली युवकको अनुमान छ । कतार सरकारले संक्रमित कामदारको राष्ट्रियता खुलाएको छैन । नेपालीहरू पनि खासै दोहास्थित नेपाली दूतावासको सम्पर्कमा जाँदैनन् । संक्रमित हुनेमा अधिकांश ड्राइभर, क्लिनर, सेल्स र मर्चेन्टाइजरमा काम गर्नेहरू छन् ।

‘उपचारमा खास समस्या छैन । खान र बस्न समस्या नभएपछि दूतावासलाई भन्नुको अर्थ नै छैन जस्तो लाग्छ । कम्पनीले पनि नियमित चासो दिइरहेको हुन्छ’, ४० दिनदेखि क्वारेन्टाइनमा रहेका धनुषाका ३४ वर्षीय रामललित रावतले भने ।

१४ महिनादेखि कतारमा रहेका उनको पाँचौंपटकको रिपोर्ट पनि पोजिटिभ देखिएको छ । ‘डाक्टरले शरीरमा केही छैन, तातोपानी खाएर बस भनेको छ’, उनले भने, ‘बिहान र दिउँसो २–२ घण्टा धुपमा पनि हिँड्छु । हिँड्दा कोरोना भाग्छ होला ।’

रावत चाँडै नै आफ्नो रिपोर्ट नेगेटिभ आउनेमा ढुक्क छन् । ‘आमाले पनि केही चिन्ता नगर्नू भन्नुभएको छ । कतार सरकारले धेरै सुविधा दिएको छ । बेड राम्रो छ । दराज राम्रो छ । पानी राम्रो छ । खानामा कुनै आपत्ति छैन । अर्को जगा कस्तो छ ? मलाई थाहा छैन’, उनले भने, ‘कम्पनीले पनि न्यूनतम तलब हालिदिएको छ ।’

क्वारेन्टाइनभित्र फेरि अर्कै दुनियाँ छ । त्यहाँ राष्ट्रका गफदेखि समाज र परिवारसम्मको चिन्ता गरिन्छ । अलिअलि कालोबजारी नि चल्छ । ‘सुर्तीको पोको ८० रियाल, चुरोटको प्याकेट ५० रियालमा गुपचुपमा बेचबिखन हुन्छ’, मियाले भने, ‘नुन, बेसार, अदुवा, लसुन त यहाँ अमृत नै हुन् ।’

क्वारेन्टाइनमै बस्दा कम्पनीले तलब हाल्दिएकाहरू मक्ख छन् । अधिकांश भने तलब रोकिदिएकोमा दुःखी छन् । तलब रोकिएकाहरू कम्पनीमा फोन गरेर गुनासो गरिरहेका छन् ।