लहान, १६ भदौं । तराई मधेसमा आज चौरचन पर्व श्रद्धापूर्वक मनाइँदै छ । यो पर्व चन्द्रमा पूजाको रुपमा प्रचलित छ । दिनभर निराहार रही साँझ चन्द्रमालाई विविध पकवानका साथ फल एवं दही अर्पण गर्ने परम्परा छ ।

स्कन्द पुराणअनुसार भगवान् कृष्णमाथि लोभ वंशमित्रको हत्या गरेको आरोप लागेपछि उनी चिन्तित भएको अवस्थामा नारदको प्रेरणाबाट चन्द्रमाको पूजा गरेर आफूमाथि लागेको कलङ्कबाट मुक्त भएका थिए । चौरचनको व्रत र पूजा गर्ने पुरुष एवम् स्त्री धनवान् एवम् पुत्रवान् हुनुका साथै प्रशन्नचित्त हुन्छन् भने प्रसङ्ग पनि पुराणमा उल्लेख छ ।

यसको पूजा आँगनमा गरिन्छ, बिहानै लिपपोत गरी घर आँगन पवित्र बनाइन्छ । साँझपख आँगनमा अरिपन गरी अरिपनमाथि दहीको मटकुरी, फलफूल, खिर, पुरी, केरा मिष्ठानका साथै धूप, फूल चन्दन आदि सजाइन्छ । यसमा घरका पुरुष सदस्य बराबर दहीको मटकुरी र स्त्री सदस्य बराबर फलफूलको डाली राख्ने गरिन्छ ।

पूजा सामग्री सजाइसकेपछि परिवारका सबै सदस्यले हातमा फल लिई चन्द्र दर्शन गर्छन् भने जेष्ठ महिलाले अरिपनमा राखिएका मटकुरी तथा डालीहरू पालैपालो उठाई अर्घ दिन्छिन् । अर्घपछि परिवारका पुरुष सदस्य पूजामा राखिएको प्रसाद ग्रहण गर्छन् त्यसपछि परिवारका अन्य सदस्यले खानपान गर्ने चलन छ ।