काठमाडौं, १८ भदौं : नेपालमा एटीएम बुथ ह्याक गर्ने कार्यमा संलग्न फरार दुई चिनियाँ नागरिकको खोजीका लागि नेपाल प्रहरीले इन्टरपोललाई पत्राचार गरेको छ । आठ जनाको समूहमा रहेको चिनियाँ ह्याकरको समूहमध्ये ६ जना पक्राउ परिसकेका छन् भने दुई जना फरार भएका थिए ।
शुक्रबारबाट नेपाल आएर सोमबार नै चीन फर्किने योजना बनाएको ह्याकर समूहका पाँचजना शनिबार पक्राउ परेका थिए । एकजना भाग्दाभाग्दै त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट आइतबार राति पक्राउ परेका थिए । महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंका डीएसपी होविन्द्र बोगटीका अनुसार समूहका फरार दुईजनाको खोजीका लागि इन्टरपोललाई पत्र पठाइएको छ ।
बोगटीका अनुसार प्रहरीले उनीहरुको खोजी तीव्र पारेको छ । यसअघि प्रहरीले ह्याकिङमा संलग्न भएको आरोपमा चिनियाँ मूलका फ्रान्सेली नागरिक छु लुई, चिनियाँ नागरिक लिन जैनमेङ, लिओ जाइलेइ, सु लायङगाङ, क्यु युनक्विङ, चेन बिनबिनलाई पक्राउ गरिसकेको छ । यस्तै मनी एक्सचेन्जका सञ्चालक देवनाथ लामिछाने, रोशन प्रधान श्रेष्ठ र म्यानेजर रेवती दवाडी पक्राउ परेका छन् ।
उनीहरुले डलर साटेर सहयोग गरेका थिए । एक प्रहरी अधिकारीका अनुसार फरार रहेका दुईजना चिनियाँ नागरिक दरबारमार्ग हुँदै केशरमहलसम्म पुगेको सिसी टिभी फुटेजमा देखिए पनि त्यसपछि कहाँ गए भन्ने देखिएको छैन । उनीहरु रसुवा हुँदै चीन भागेको हुनसक्ने आशंका पनि प्रहरी अधिकारीले गर्दै आएका छन् । एक अधिकारीले भने, ‘‘उनीहरु अब नेपालको विमानस्थल प्रयोग गरेर जाने अवस्था छैन । यस्तोमा या त उनीहरु काठमाडौं भित्रै लुकेर बसेका छन्, या रसुवा नाका प्रयोग गरेर चीन प्रवेश गरेको हुनसक्छ ।’’
को हुन् ‘मास्टरमाइन्ड’ ?
नेपालमा ह्याकर समूह पक्राउ परेपछि यसमा नेपाली नागरिकको समेत मिलेमतो हुनसक्ने आशंका धेरैले व्यक्त गर्दै आएका छन् । तर प्रहरीले यसबारे कुनै प्रतिक्रिया दिएको छैन । परिसर काठमाडौंका एसएसपी उत्तमराज सुवेदी भन्छन्, ‘‘सबै तथ्यलाई सुक्ष्म रुपमा केलाएर अनुसन्धान हुँदैछ । अहिले नै नेपालीको संलग्नताको विषयमा भन्न सकिँदैन ।’’ तर बैंकर्सहरुले भने नेपालीको मिलेमतोमै ह्याकिङ भएको तर्क गर्दै आएका छन् । एक बैंकरले भने, ‘‘ह्याकर समूहले नेपालको सबैं बैंक प्रणाली सिस्टम, राष्ट्र बैंकको जस्तै लाग्ने इमेल प्रयोग गरेको देखिन्छ । यसका लागि नेपालीको सहयोग पक्कै चाहिन्छ ।’’ प्रहरीले अहिले नै ह्याकिङको मास्टरमाइन्ड अर्थात् मुख्य योजनाकार पहिल्याउन सकेको छैन ।
पक्राउ परेकासँगै फरार दुईजना वा अन्य कोही पनि यसको मुख्य योजनाकार हुनसक्ने प्रहरीको बुझाइ छ । अनुसन्धानमा संलग्न एक प्रहरी अधिकारीले भने, ‘‘चिनियाँ भाषाकै कारणले अनुसन्धानमा कठिनाइ भएको छ । त्यसमाथि उनीहरु साइलेन्ट बसिरहेका छन् । सबै प्रश्नको जवाफ नै दिइरहेका छैनन् । त्यसैले अनुसन्धान लम्बिने सम्भावना छ ।’’ चिनियाँ नागरिकले अंग्रेजी समेत नबुझ्ने भएकाले अनुसन्धानमा थप जटिलता थपिएको प्रहरीले बताइरहेको छ ।
चिनियाँ र फ्रेन्च नागरिकले ‘वी च्याट’मार्फत् कुराकानी गरेको पाइए पनि उनीहरुले त्यो च्याट सबै डिलिट गरेको पाइएको छ । ‘वीच्याट’ चीनको सामाजिक सञ्जाल हो । उनीहरुले वीच्याट प्रयोग गर्दै आएका छन् । त्यसैले कसको सम्बन्ध कोसँग थियो भन्ने पत्ता लगाउन समस्या भएको छ । अनुसन्धानका क्रममा प्राविधिक समस्या सुल्झाउन महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंले विज्ञ समूह उपलब्ध गराउन राष्ट्र बैंकलाई आग्रह गरेको छ । विज्ञ टोलीले ह्याकरका ल्यापटप, उनीहरुले प्रयोग गरेका डिभाइस, सफ्टवेयर लगायतको अनुसन्धानमा सघाउनेछ । विज्ञ टोली आइसकेपछि ह्याकिङबारे थप तथ्य पत्ता लाग्ने प्रहरी विश्वास छ ।
