काठमाडौं । मिटरब्याजीसँग चर्को ब्याजमा ऋण लिएका व्यक्ति रकम चुक्ता गरेको वर्षौँ बितिसक्दा पनि ऋणमुक्त हुन सकेका छैनन् ।
धितोबापत राखेको सम्पत्ति साहुले बेचबिखन गरिसकेकाले कतिपयले ऋण र धितो दुवैमा पैसा गुमाउनु परेको छ । मनपरी ब्याजले बढेको ऋणको बोझमा कतिपय महिलाले शारीरिक शोषणकोसमेत सिकार हुनुपरेको गुनासो गरेका छन् ।
महोत्तरी गौशालाका जगत गौतम सोमबारदेखि मिटरब्याज विरुद्धको आन्दोलनमा सहभागी छन् । साहुबाट लिएको ऋण चुक्ता गरेर उनले धितोबापतको जग्गा पाउन सकेका छैनन् ।
सप्तरीका छेदीलाल पासवान मिटरब्याजीविरुद्ध जिल्ला अदालत हुँदै सर्वोच्चसम्म मुद्दाका लागि धाएका छन् । लिएको १६ लाख कसरी ७२ लाख भयो, त्यो उनले बुझ्न सकेका छैनन् ।
मधेसका जिल्लामा ब्याजलाई सुद भनिन्छ । यस्तो ब्याज लगाउने सुदखोरहरुले आर्थिक मात्र हैन, महिलाको शारीरिक शोषणसमेत गर्ने गरेका छन् । ऋण तिर्न नसक्दा साहुको घरमा घरेलु कामदार बस्दा तीन वर्षसम्म शोषणमा परेको एक महिलाले सुनाइन् ।
एक लाख तिरेकी एक महिलाको कथा भने टीठ लाग्दो छ । उनले ऋण तिरिसक्दा पनि साहूले शारीरिक शोषण गर्न खोजेको बताइन् । उनी घरबाट निस्किने अवस्थासमेत आयो ।
गृह मन्त्रालयले मिटर ब्याज अपराध नियन्त्रणको छानबिनका लागि बनाएको कार्यदलले गरेको अनुसन्धानले पनि ऋणी महिलाको शोषण भएको देखाएको छ ।
ऋण दिनेले आफूखुसी ब्याज बढाउने, ऋणी निरक्षर हुँदा आफूखुसी हिसाब देखाउने, धितोबापत राखेको जग्गा कब्जा गर्न खोज्ने, मूल धन र ब्याज तिरिसक्दा पनि ब्याजको दर अचाक्ली बढाएर ऋणीलाई पासोमा पारिरहने जस्ता घटना अनेकौँ छन् ।
ब्याज दिँदा साहुले दिएको ऋण भन्दा तेब्बरको कागज बनाउन लगाउँछन् । जसले गर्दा त्यही कागजका आधारमा अदालतबाटै ऋणी जेल सजाय भोगेको कतिपय घटना छन् ।
